Σκόρπιες Ιστορικές Πληροφορίες

Kotliste: Ονόματα Οικογενειών που το 1454 είχαν φοροδοτική ικανότητα (κατά τους Οθωμανούς)

Εστίες (Hane):        13
Άγαμοι (Mucerred):  2
Χήρες  (Bive):          1

Γκρίζας Αλέξης  (Girras Alcks)  (Άγαμος)
Κασνέσης Λάζαρος  Kazncsis Lazaros)
Κασνέσης Δήμας  (Kazncsis Dimas)
Κασνέσης Ράγιος  (Kaznesis Rayos)  (Άγαμος)
Κοσμάς Γιώργης  (Kozmas Yorgis)
Κρίζιας Γιώργης  (Kirizyas Yorgis)
Κρίζιας Νικόλαος Kirizyas Nikolas)
Μάζης Γκιώνης   (Majis Gonis)
Μάζης Θοδωρής  (Majis Todoris)
Μάζης Νικόλαος  (Majis Nikolas)
Ξυλόβας Δήμας  (Iksilovas Dimas)
Παπαζ(δ)όπουλος Γκίνης  (Papazopulos Ginis)
Σούλης Δήμας  (Sulis Dimas)
Σούλης Γιώργης  (Sulis Yorgis)
Συράκου Μαρία (Siraku Marya) (Χήρα) [Εξ ου και το τοπωνύμιο "Συράκου η βρύση"]
Χαλκιάς Γιάννης  (Halkas Yanis)

Επί τουρκοκρατίας και τα πρώτα χρόνια μετά την απελευθέρωση, λόγω ατελούς λειτουργίας των ληξιαρχείων, τα ονόματα άλλαζαν με βάση τα υποκοριστικά ή προσονύμια (παρατσούκλια) που χρησιμοποιούνταν για να ξεχωρίσουν άτομα με ίδια ονόματα και που οι άνθρωποι υιοθετούσν σα δικά τους ονόματα.

Μπορούμε να διακρίνουμε τα επώνυμα σύμφωνα με τη σημασία τους σε τέσσερις μεγάλες κατηγορίες, που δηλώνουν αντίστοιχα α) Βαφτιστικό όνομα,  β) Καταγωγή, γ) Επάγγελμα και δ) Παρατσούκλια (ή προσωνύμια).
Είναι φυσικό να υπάρχουν και επώνυμα με ξενική προέλευση, κυρίως τουρκική και βαλκανική, αφού οι λαοί αυτοί συνυπήρχαν στους περασμένους αιώνες στον ίδιο γεωγραφικό χώρο και με ρίζα Αρβανίτικη, Βλάχικη, Σλαβική, Τουρκική, Εβραϊκή και Τσιγγάνικη.


Κατά την Επανάσταση από διάφορα έγραφα πληροφορούμαστε ότι:

23/6/1823. Παπακωνσταντής από Κουτουλίστια υπογράφει σε έγγραφο των προεστών της Επαρχίας Κραβάρων {Δ. Φούρλας «Εικοσιενικά», Ναυπακτιακά 5 (1990-91) σελ. 538}

4/9/1823. Τα Βλαχοχώρια ορίζουν ως οπλαρχηγό των Κραβάρων τον Ανδρίτσο Σαφάκα. Από τα Κουτουλίστα υπογράφουν: Παπαντώνης από Κουτουλίστια στρεχτός, Παπαδογιώργος στρεχτός, Παναγιώτης Πελέκης στρεχτός, Γιάννος Σφύτζος(?) (μάλλον Σφυρής) στρεχτός. (Δ. Λουκόπουλος : Ανδρίτσος Σαφάκας 1931 σελ. 60)

30/11/1823. Για τον λουφέ του Ανδρ. Σαφάκα τα Κουτουλίστια χρεώθηκαν με 300 γρ. και έδωσαν 201. (Δ. Λουκόπουλος Ανδρίτσος Σαφάκας 1931 σελ. 62-63)

4/5/1824. Στο Δευτέρι, τα Κουτουλίστια χρεώθηκαν με 30 και πλέον φορτώματα μπαρουτόβουλα και 428,10 γρ.. Στην Ομολογία των Κραβαριτών για το αρματολίκι 6/5/1824 υπογράφει Παπακωσταντής Κουτουλίστια. Στον Λογαριασμό 1/4/1825 και δώθε τα Κουτουλίστια έχουν καταβάλλει
Κουτουλίστια
10: Καπετάνος                                  Δήμον Τζέλιον σφαχτά 1
50: έτι                        Καραϊσκάκη όπου ήρθε από Σάλωνα 10
10: Πιστιόλης είς Οξυά                                     Γιολτασαίοι   6
(Δ. Λουκόπουλος  Ανδρίτσος Σαφάκας 1931)


4/12/1824 Στο Μοναστήρι Άγιος Δημήτριος συνήλθε η συνέλευση των Εκλεκτών της Επαρχίας Κραβάρων για την εκλογή των Επιστατών της Επαρχίας.

Εκλογικό πρακτικό 19/5/1829
Μεγάλο ενδιαφέρον παρουσιάζει το εκλογικό πρακτικό όπου έγινε στις 19 Μαΐου 1829 στον Ι. Ναό του Αγίου Γεωργίου. Πέραν των ονομάτων αρχηγών των οικογενειών πληροφορούμαστε ότι οι «Εγκάτοικοι» το 1829 είναι φαμελιές 58 και 7 χήρες, συνολικά 65 νοικοκυριά. Ο υποψήφιος Δ. Παπαδογιάννος ταυτίζεται με τον Δ. Γιαννόπουλο, ο Χ. Δανιάς με τον Χ. Παπαδόπουλο και άγνωστο με ποιόν Παναγιώτη ταυτίζεται ο Π. Χριστόπουλος.
 «Δυνάμει του υπ΄άριθ. 10.049 ψηφίσματος και των υπ΄άριθ. 10.050 οδηγιών της Σ. Κυβερνήσεως και κατά την υπ΄άριθ. 424 προκήρυξιν του προσωρινού Διοικητηρίου της επαρχίας ταύτης, σήμερον την δεκάτην εννάτην του παρόντος ημέρα Κυριακή, γενομένης της εγχωρίου συναθροίσεως των εγκατοίκων του χωριού Κουτουλίστας εν τω ναώ του Αγίου Γεωργίου, και αναγνωσθέντων μεγαλοφώνως των ειρημένων, του τε ψηφίσματος και των οδηγιών της Σ. Κυβερνήσεως, προεδρεύοντος του Δημογέροντος του χωρίου τούτου κυρίου Θανάση Πελέκη κατεστρώθη ο κατάλογος παρά του Ιερουργούντος Ιερέως, ως κάτωθι φαίνεται, των παρόντων και εχόντων δικαίωμα ψήφου πολιτών, όστις αναγνωσθείς μεγαλοφώνως και επικυρωθείς δια της συγκαταθέσεως των συνελθόντων και εχόντων δικαίωμα ψήφου πολιτών, αποδειχθείσης διά της πλειοψηφίας, κηρύττεται η συνάθροισις αύτη νόμιμος.
Αποβληθέντες δε εκ της συναθροίσεως ταύτης των μη εχόντων δικαίωμα ψήφου εγκατοίκων και αναγνωσθέντος μεγαλοφώνως παρά του γεροντοτέρου της συναθροίσεως ταύτης κυρίου Χρήστου Παπαδόπουλου του περί εκλογής των εκλογέων όρκου, ωρκίσθησαν όλα τα μέλη της συναθροίσεως.
Μετά δε τον όρκον καταστρωθέντος του καταλόγου των είς εκλογήν υποψηφίων παρά των γεροντοτέρων μελών της συναθροίσεως ταύτης Κυρίων, ως κάτωθι φαίνεται και ψηφοφορηθέντος ενός εκάστου των υποψηφίων ιδιαιτέρως κατά σειράν, εκλέχθησαν νόμιμοι εκλογείς οι προσυπογραφόμενοι Δημήτρης Παπαδογιάννος, Διαμαντής Δημητρόπουλος.
Κατάλογος των παρόντων και εχόντων δικαίωμα ψήφου μελών της Συναθροίσεως.
Αριθμός των παρουσών οικογενειών των εγκατοίκων:

Φαμελίαι  58
Χήραι      7
Άριθ.     65

  1.   Μήτρος Λιμπερόπουλος
  2.   Αντώνης Αντωνόπουλος
  3.   Παπά Αντώνης Γιαννόπουλος
  4.   Νικολός Ζαμπάρας
  5.   Γεώργιος Τζαλφούτης
  6.   Βασίλης Δανιάς
  7.   Γιάννος Σφυρής
  8.   Γεώργιος Πελέκης
  9.   Νικολός Παπαδόπουλος 
 10.   Γεώργιος Τράκας 
 11.   Παναγιώτης Καραγιάννης
12.   Μήτρος Μιχαλόπουλος
13.   Ανδρέας Τζιλικούκος
14.   Φώτης Ζαμπάρας
15.   Καραθανάσης
16.   Διαμαντής Δημητρόπουλος
17.   Δημήτρης Γιαννόπουλος
18.   Παναγιώτης Δανιάς
19.   Σωτήρης Σφυρής
20.   Ασημάκης Γιαννόπουλος
21.   Θανάσης Πελέκης
22.   Παπά Κωνσταντής
23.   Κωνσταντής Τζιγουρόπουλος
24.   Χρήστος Παπαδόπουλος
25.   Διονύσης Κοκοτάκης
26.   Κωνσταντής Κουτζούκης
27.   Παπά Γιώργης
28.   Μήτρος Τζουλόπουλος
29.   Παναγιώτης Πελέκης
30.   Θανάσης Δανιάς
31.   Θανάσης Αντωνόπουλος
32.   Δήμος Σφυρής
33.   Γιώργος Γιαννόπουλος

Κατάλογος των εις εκλογήν υποψηφίων

Α/Α

Ψήφοι



Λευκαί
Μέλαιναι
1.
Δημήτριος  Γιαννόπουλος
30
2
2.
Παναγιώτης  Πελέκης
18
14
3.
Γιώργος  Γιαννόπουλος
21
11
4.
Διονύσης  Κοκοτάκης
21
11
5.
Ανδρέας  Τζιλικούκος
20
12
6.
Παναγιώτης Χριστόπουλος
14
18
7.
Χρήστος   Δανιάς
20
12
8.
Διαμαντής  Δημητρόπουλος
24
2

Την 19 Μαιου 1829 εν Κουτουλίστα
Ο Ιερουργών της ημέρας Ιερεύς
Παπ΄ Άντώνης Γιαννόπουλος

Ο Δημογέρων
Θανάσης Πελέκης
 (Γ.Α.Κ. Γενική Γραμματεία, φ. 201)



Αγωνιστές του 1821 από τα Κουτουλίστια – Κρυονέρια

Ηγούμενος Δαμιανός (1770-1826)
κατά κόσμον Δημήτρης Τσουνόπουλος ή Τσώνης. Ως Φιλικός μύησε σημαντικές οικογένειες της Ρούμελης. Με την έναρξη της Επανάστασης ο Δαμιανός αφήνει το Μοναστήρι και παίρνει το τουφέκι του και σχηματίζει στρατιωτικό σώμα. Έλαβε μέρος στις μάχες της Λειβαδιάς (29-31/3/1821) της Αλαμάνας (23/4/1821) Αετού Υπάτης (5/1821), Ναυπάκτου και Αντιρρίου. Στην α΄ πολιορκία της Ναυπάκτου τραυματίστηκε στο κεφάλι. Στη συνέχεια έλαβε μέρος σε πολλές μάχες μέχρι το 1826 που έγινε ή Έξοδος του Μεσολογγίου. Ο Δαμιανός μαζί με τον Επίσκοπο Ρογών Ιωσήφ, κλείστηκαν στον Ανεμόμυλο μαζί με άλλους και όταν πλέον ήταν μάταια κάθε αντίσταση ανατινάχθηκαν βάζοντας φωτιά «δαυλόν είς φυσεκοφόρον πίθον…» (Σπ. Τρικούπης)
Στην τοποθεσία «Βύσμα» τοποθετήθηκε ανδριάντας του ήρωα Ηγούμενου Δαμιανού.Το έργο φιλοτεχνήθηκε από τον γλύπτη Θεόδωρο Νικολάου το 1992, σε οικόπεδο που δωρίθηκε από τους απογόνους του Κων/νου Γεωργ. Δημητρόπουλου (1855-1930). Την δαπάνη ανέλαβε ο Πολιτιστικός Σύλλογος Απανταχού Κρυονεριτών.
Ζαμπάρας ή Τράκας Αντώνιος. Έλαβε μέρος στην α΄ πολιορκία της Ναυπάκτου. Μπουλουκτζής (Διμοιρίτης). Πληγώθηκε το 1823 στη μάχη της Καλιακούδας στο πόδι. Διασώθηκε στην Έξοδο του Μεσολογγίου.
Ζαμπάρας Παναγιώτης. Αγωνίσθηκε απ΄ την αρχή της Επαναστάσεως μέχρι την απελευθέρωση της Ναυπάκτου 1829.
Καραθανασόπουλος Χρήστος. Γεννήθηκε το 1800. Πολέμησε καθ΄όλη τη διάρκεια της Επανάστασης και ύστερα στα ελαφρά σώματα υπό τον Κίτζο Τζαβέλα και Γιώτη Δαγκλή.
Λυμπέρης Αναστ. Μήτρος. Πληγώθηκε στο αριστερό πόδι στη μάχη της Αλαμάνας υπό τον Αθανάσιο Διάκο. Στη συνέχεια με τον Ο. Ανδρούτσο στο Χάνι της Γραβιάς. Στη μάχη του πέτα όντας Εκατόνταρχος (Λοχαγός) το 1822 πληγώθηκε στο υπογάστριο. Το 1824 και 1825 με τον στρατηγό Θύμιο Ξύδη. Μαζί με τον Ανδρέα Πριμικήρη εισέρχονται στο Μεσολόγγι. Διασώθηκε στην Έξοδο. Μετά εντάχθηκε στις διαταγές του Γ. Καραισκάκη. Το 1822 προάγεται σε Ταξίαρχο (Ταγματάρχης) και το 1825 σε Χιλίαρχο (Συνταγματάρχης).
Νικόλαος Κοτολιστιάνος. Με αυτά τα στοιχεία είναι καταχωρημένος σε κατάλογο του Στρατηγού Σαφάκα.
Παπακωνσταντής Αλέξης. Αναφέρεται σε κατάλογο του Στρατηγού Σαφάκα.
Σάμος Χρήστος. Γεννήθηκε το 1795. Αγωνίσθηκε από την αρχή μέχρι το τέλος της Επανάστασης. Διασώθηκε στην Έξοδο του Μεσολογγίου.

Στους καταλόγους της 500αρχίας του Ιωάννη Παν. Φαρμάκη (1828) εμφανίζονται οι Κουτουλιστιάνοι: ( Αρχείο Ε.ΝΑ.Μ.)

Αντώνιος Κουτολόπουλος. (γεν. 1799), 25αρχος, 1η 100ταρχία.
Πέτρος Σβηροδημόπουλος. (γεν. 1802), στρατιώτης, 1η 100ρχία.
Ανδρέας Σιαμοργόπουλος.  (γεν. 1804), στρατιώτης, 3η 100ρχία.
Κώστα Σιαμοργόπουλος.     (γεν. 1802), στρατιώτης, 3η 100ρχία.

Στις καταστάσεις των Αριστειούχων εμφανίζονται:

Αθανάσιος Παπαντώνης. Κουτολίστα, σιδερένιο (1844).
Χρήστος Καραθανόσουλος. Κράβαρα, σιδερένιο (1838)


Τα στοιχεία είναι από το εξαίρετο βιβλίο του Χαράλαμπου Δ. Χαραλαμπόπουλου“του Δήμου Αποδοτίας τα χωριά” . Έκδοση: Εταιρεία Ναυπακτιακών Μελετών. 2009



Κρυονερίτες που έπεσαν στους πολέμους:  Βαλκανικούς, Α΄ Παγκόσμιο και Μικρασιατική εκστρατεία  1912-1922

Ανδρεάς Ι. Κων/νος
Δημητρόπουλος Κ. Αλέξιος
Μιχος Ι. Αγγελής
Παπαγεωργίου Ι. Νικόλαος
Παπαντωνίου Δ. Αντώνιος
Παπαντωνίου Δ. Βασίλειος
Πέτρου Α. Ανδρέας








Κρυονερίτες που έπεσαν στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο 1940-1944

Παπαντωνίου Δ. Παναγιώτης
Μαραβίτσας  Β. Παναγιώτης
Αντωνόπουλος Κ. Γεώργιος
Δανιάς Κ. Γεώργιος
Ζαμπάρας Α. Κων/νος
Λυμπέρης Μ. Κων/νος
Μπιμπας Ν. Ιωάννης
Παπαντωνίου Ι. Γεώργιος
Πελέκης Χ. Βασίλειος
Πέτρου Ν. Χρήστος
Στραυροδήμος Π. Αλέξανδρος
Τσαγκρινός Ν. Ιωάννης
Τσαγκρινός Σ. Ηρακλής
Υαφαντής Σ. Γεώργιος
Χριστάκης Κ. Γεώργιος





ΧΛΩΡΙΔΑ: Στην περιοχή των Κρυονερίων έχουν καταγραφεί εννέα είδη άγριας ορχιδέας και ένα σπάνιο είδος τουλίπας καθώς και πλήθος μανιταριών, τρία εκ των οποίων ανακαλύπτονται για πρώτη φορά στην Ευρώπη.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου